WYSTAWY

CZAS I PIANA
21.10.2020- 26.11.2020


fot. Filip Rybkowski

Artystki i artyści
Marta Antoniak, Tomek Baran, Andrzej Bednarczyk, Małgorzata Biłuńska, Pamela Bożek, Iwona Demko,
Bartek Górny, Karolina Jabłońska, Karolina Jarzębak, Martyna Kielesińska, Emilia Kina, Piotr Korzeniowski, Marta Krześlak, Tomasz Kręcicki, Krzysztof Maniak, Michał Myszkowski, Monika Niwelińska, Kinga Nowak, Alicja Pakosz, Cyryl Polaczek, Filip Rybkowski, Zbigniew Sałaj, Michał Sroka. Dominik Stanisławski,
Witold Stelmachniewicz, Łukasz Stokłosa, Radek Szlęzak, Michał Zawada, Konrad Żukowski.

Prace ze zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Piększych w Krakowie
Tomasz Lisiewicz, Konstanty Sielepin

Czas i piana 

W 1989 roku, francuski spektralista Gérard Grisey ukończył swój Le Temps et l’Écume, utwór, do którego inspirację zaczerpnąć miał z koncepcji amerykańskiego fizyka, Johna Archibalda Wheelera. Wheeler twierdził, że czasoprzestrzeń fluktuuje w postaci kwantowej piany – wzburzeń i wirów dostrzegalnych dopiero w skali wartości Plancka (ok. 10^(-35)m). Po dziś dzień hipotezy tej nie udało się udowodnić doświadczalnie – nie istnieje bowiem aparatura, która mogłaby wykazać jej zgodność z rzeczywistą strukturą świata. Grisey zdecydował się na jej interpretację, traktując jako pojemną metaforę dla czasowej struktury, w której rozgrywał swoje muzyczne uniwersum. W utworze na cztery perkusje, dwa syntezatory i orkiestrę kameralną czasoprzestrzenna piana pomaga oddać zrelatywizowany bieg czasu w postaci trzech modalności budowanych na tym samym materiale muzycznym: czasu w percepcji ludzi, ptaków i wielorybów.

Wystawa Czas i piana nie ma ambicji zbliżenia się do fundamentów rządzących czasoprzestrzenią. Nie daje nam odpowiedzi na najbardziej podstawowe zagadnienia związane z przepływem czasu, nie próbuje ilustrować stanu badań fizyków, filozofów, neurobiologów czy historyków. Podobnie, jak gest Grisey’a, buduje jednak metafory, które, zebrane w ramach jednej ekspozycji, tworzą konstelacje na chwilę rozświetlające pewne problemy, pytania i konfrontacje w obliczu nieuchwytności, relatywności i niespójności czasu, w którym jesteśmy zanurzeni. Oderwana od swojego astro-fizycznego kontekstu piana staje się więc na moment taką właśnie metaforą, rodzącą, niczym kolejne bąble, następne skojarzenia i metonimie.
Prace na wystawie będą próbowały tworzyć opowieść o naszej późnokapitalistycznej rzeczywistości, w której czas jest równocześnie poszatkowany, jak i globalnie jednolity. Derywaty i transakcje, permanentny przepływ kapitału, przepływ ludzi, tanie loty, atomowe zegary, ujednolicony, ośmiogodzinny dzień pracy, praca całą dobę i brak snu zdają się zaprzeczać biologicznemu czasowi natury w jej cyklicznej zmienności. Dziś być może jeszcze trudniej zrozumieć nam, czym jest czas i jak ujmowany jest przez człowieka.
Michał Zawada, 2020

Wystawa Czas i piana pokazana w ramach KRAKERS︎︎︎ i COPERNICUS︎︎︎. Dwa szczególnie ważne wydarzenia na krakowskiej mapie artystycznej, kulturalnej i naukowej. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, jako uczestnik obu, odpowiada na postawione pytania o sztuce i o czasie poprzez wystawę CZAS I PIANA.

Kurator
Michał Zawada

spacer 3D︎︎︎