MŁODA AKADEMIA 2023/2024
CAŁOROCZNY KURS DLA DZIECI 7-11 LAT GRUPY A i B
Już po raz drugi w Akademii Sztuk Pięknych odbywa się całoroczny kurs artystyczny dla dzieci i młodzieży MŁODA AKADEMIA. Zajęcia odbywają się co dwa tygodnie i stanowią kompleksową ofertę, zakładającą szeroki rozwój artystyczny uczestników i uczestniczek.
MŁODA AKADEMIA to więcej niż zwykłe warsztaty plastyczne – to konsekwentny, wypracowany przez doświadczonych akademickich wykładowców i dydaktyków autorski program, zakładający kompleksowy proces twórczego kształcenia. Chcemy dzieci i młodzież wprowadzić w świat kultury i sztuki – rozwinąć nie tylko podstawowe techniki artystyczne, ale także nauczyć ich kreatywnego myślenia oraz szerokiego spojrzenia na sztukę.
Zajęcia dla dzieci 7-11 lat prowadzone są w ramach dwóch kursów tematycznych: pierwszy dotyczy czasów od prehistorii do średniowiecza, drugi stanowi jego kontynuację – od średniowiecza do renesansu. Spotkania dotyczą kolejnych epok i zagadnień inspirowanych i związanych z historią sztuki. Uczestnicy i uczestniczki poznają podstawowe pojęcia, idee oraz tendencje, a także związek następujących po sobie zmian w historii i kulturze. Przybliżamy je poprzez twórcze i kreatywne działania artystyczne. Każde zajęcia są zostaną innym wątkom wybranej epoki i będą polegają na ćwiczeniu i rozwoju konkretnych technik artystycznych. Dużą wartością kursu jest równoczesny rozwój umiejętności warsztatowych – manualnych, jak i tych kreatywnych – intelektualnych.
Autorka zajęć i prowadząca: dr Izabela Biela.
Zajęcia dla Grupy A (od prehistorii do średniowiecza):
7.10 – ASP: podróż przez historię sztuk pięknych
Akademia Sztuk Pięknych to najstarsza szkoła plastyczna w Polsce. Wykształciła setki artystów i artystek, a dziesiątki z nich nadal zdobywają artystyczne szlify w jej murach. Na odwiedzających gmach główny Akademii – zwłaszcza po raz pierwszy – robi on niesamowite wrażenie: dziesiątki rzeźb na korytarzach, dostępne na wyciągnięcie ręki wystawy, instalacje, manekiny, uchylone drzwi pracowni…
Najmłodszych adeptów sztuki, po raz pierwszy przekraczających mury Akademii, zaprosiliśmy więc do podróży po jej piętrach, korytarzach i zakamarkach. Oglądaliśmy rzeźby, popiersia, obrazy, z których czerpaliśmy inspirację do dalszych działań twórczych. Kursanci i kursantki, jak prawdziwi studenci i studentki malarstwa, szkicowali oglądane dzieła, rysowali na akademickich korytarzach i chłonęli twórczą atmosferę, której dawali wyraz we własnych pracach.
21.10 – Jaskinie i groty
Podczas kolejnych zajęć poszukiwaliśmy śladów sztuki zarówno w dawnych naskalnych malowidłach, jak i we współczesnym graffiti. Oglądaliśmy liczne przykłady dzieł i zadawaliśmy sobie pytania: czy chcemy, aby sztuka była przestrogą, czy może odzwierciedleniem naszych marzeń lub emocji? Po co jest sztuka i jaki ślad chcemy zostawić za jej pośrednictwem?
Rozmawialiśmy z uczestnikami i uczestniczkami o funkcji sztuki i poszukiwaliśmy odpowiedzi na wiele trudnych pytań dotyczących jej współczesnego wymiaru.
4.11 – Wenus
Kolejny rok to zajęcia, które dają najbardziej imponujące rezultaty! W ramach spotkania kursanci i kursantki przygotowywały prawdziwą rzeźbę! I to nie byle jaką, bo sięgającą swoją inspiracją wprost do starożytności!
To wówczas powstawały figurki reprezentujące boginie płodności nazywane „Wenus” czy – zdrobniale, ze względu na ich wielkości – „Wenuskami”. Uczestnicy zajęć nie tylko rozwijali wyobraźnię, warsztat manualny i techniczny, ale także za pomocą rzeźb poszukiwali sensu osadzania sztuki w czasie: co znaczy i jak wpływa na sztukę fakt, że rzeźba została stworzona kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy przed naszą erą? Jak wiedza o niej przedzierała się przez kontynenty bez samolotów i Internetu?
Rozmawialiśmy także o magicznej funkcji sztuki i zastanawialiśmy się, jak ważna jest inspiracja dla współczesnego artysty.
25.11 – Egipski kanon
W ramach kolejnych zajęć omawialiśmy kulturę starożytnego Egiptu: rozwój cywilizacji, religii oraz sztuki. Próbowaliśmy przyjrzeć się hieroglifom i poznawaliśmy tajemnice, jakie można z nich wyczytać. Zastanawialiśmy się nad rolą bohatera i przywódcy oraz ich wpływie na państwo, a następnie rysowaliśmy własnych (super)bohaterów. Szczególną uwagę zwracaliśmy, by mimo ich współczesnej proweniencji, zachować cechy estetyczne starożytnego kanonu – charakterystyczną postawę i układ ciała oraz złote tło.
9.12 – Grecki porządek
Poznaliśmy starożytnych Greków! Podczas zajęć zastanawialiśmy się, w czym tkwiła tajemnica tej fenomenalnej cywilizacji; co nowego Grecy wnieśli do kultury, nauki, sztuki i polityki. Przyglądaliśmy się malarstwu, które przetrwało na wazach greckich do dnia dzisiejszego, a następnie sami je projektowaliśmy w formie wielkoformatowej wycinanki. Jak na starożytne przedmioty przestało zadbaliśmy o złoty kolor, ornamentykę i postaci, oparte na opowieściach o greckich bogach. Przy tej okazji rozmawialiśmy także o dzisiejszej roli muzeum.
13.01 – Biblia
Dwie najsłynniejsze przypowieści biblijne – o Mojżeszu kroczącym przez rozstępujące się Morze Czerwone oraz o Arce Nowego, stanowiły inspirację do naszego kolejnego spotkania. Rozmawialiśmy m.in. o tym, jak przemawiają do nas obrazy – ilustracje i zdjęcia, a w jaki sposób działa słowo, które stanowi impuls do uruchomienia naszej wyobraźni. Jak może wyglądać arka czy raj – przedmioty czy miejsca, których nikt z nas nigdy nie widział na oczy? Czytaliśmy więc przypowieści i rozbudzaliśmy naszą wyobraźnię – daliśmy jej przestrzeń do zaistnienia i kreacji, tworząc różnorodnymi formami swój własny raj. Jednocześnie te działania artystyczne były pretekstem do rozmowy i uświadomienia roli ilustracji w sztuce.
4.02 – Moneta rzymska
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu… Skąd wzięło się to powiedzenie? Podczas zajęć porozmawialiśmy o tym, jak powstaje imperium. Prześledziliśmy mapy, by poznać jego wielkość, omówiliśmy przełomowe momenty tego casu, np. wprowadzenie podatków oraz pieniądza. Ten ostatni stanowił przecież punkt zwrotny w historii sztuki – odtąd dzieła sztuki można było kupować, a w ślad za tym zamawiać, tworzyć, reprodukować! Uczestnicy także podjęli się tego zadania, ale ich pracą była właśnie ówczesna waluta – najpierw szkicowali (z pomocą modela!), a następnie lepili z gliny własną monetę. W ten sposób pieniądz zyskał także wartość… artystyczną!
02.03 – Dobry pasterz
W ramach pierwszym poferyjnych zajęć omówiliśmy sztukę wczesnochrześcijańską – była to podstawa, aby przygotować się na wytłumaczenie nadchodzących w epoce wielkich zmian w rzeźbie, architekturze i malarstwie. Ważne dla nas było pojęcie – tak istotne w sztuce – znaku i symbolu. Zastanawialiśmy się nad nim na przykładzie wizerunku dobrego pasterza. Wychodząc od pierwszych wizerunków Chrystusa w malarstwie, przyglądaliśmy się funkcjonowaniu tego toposu i przedstawialiśmy nasz własny, autorski jego obraz. Za technikę posłużyła nam wydrapywanka, nawiązująca swoją formą do pierwszych wizerunków pasterza, które zachowały się na ścianach z pierwszych wieków naszej ery.
16.03 – Upadek Imperium Rzymskiego
Na zajęciach spojrzeliśmy na upadek Imperium w szerszym kontekście – wszystko po to, aby podsumować nasze dotychczasowe odkrycia i działania. Uczestniczki i uczestniczki Młodej Akademii stworzyli kolaże wielkoformatowe, w ramach których mogli wyrazić się za pośrednictwą całej palety środków, od chlapania farbą, po ilustracje i wycinanki. W ten sposób stworzyli własną, indywidualną wizję Rzymu i tego, co w nim najbardziej znaczące. Zastanawialiśmy się również, jak współcześni artyści wyrażają swoje niezadowolenie wobec świata, w którym żyją i jak zmienia się sztuka w obliczu zmian w państwie.
6.04 – Jaki kolor miało niebo w Bizancjum
Porozmawialiśmy o tym, jak tworzyła się społeczność wokół kościoła i jaką rolę w tym procesie odgrywało państwo, kultura, wiara i sztuka. Następnie wykorzystaliśmy tę wiedzę do przygotowania własnej mozaiki na podobrazie – aby ją odpowiednio przygotować czekała nas pieczołowita praca: na wzór układanych niegdyś mozaik w kościołach robiliśmy kropeczki, które – jedna przy drugiej – z czasem dawały pełny obraz naszego wyobrażenia bizantyjskiego nieba.
20.04 – Spokój w sarkofagu
To właśnie na sarkofagach zapisana jest historia czasów wczesnochrześcijańskich, stanowiących inspirację do tej części kursu. Rozmawialiśmy o najważniejszych zagadnieniach w sztuce, takich jak śmierć, piekło i niebo, ale także potraktowaliśmy je jako inspirację do głębszych rozważań: skąd bierze się determinacja i siła wśród ludzi? Jak czytać znaki i rozumieć sztukę? Nie zabrakło także angażującej części praktycznej, w ramach której uczestniczki i uczestnicy przedstawiali – pisakami i cienkopisami – własną wersję piekła i nieba.
11.05 – Podróż przez epoki, cz. 1
Nasze zajęcia zaczęliśmy ponad pół roku temu od podróży przez Akademię i jej zasoby, a kończyliśmy sprawnym przeglądem poszczególnych epok i naszych własnych prac, które powstały inspirowane pochodzącymi z nich konkretnymi zagadnieniami. Każda z osób uczestniczących w warsztatach miała swoje ulubione dzieła i motywy, niektóre były bardziej czasochłonne i nie udało się ich wszystkich dokończyć w ramach wcześniejszych spotkań. Wracaliśmy więc do wcześniejszych prac i je wykańczaliśmy, aby były gotowe na powstającą wkrótce wystawę!
25.05 – Podróż przez epoki, cz. 2
Ostatnie spotkanie przeznaczyliśmy na podsumowanie wszystkich naszych dotychczasowych tematów. Jednak zamiast ich zwyczajowego przeglądu, zdecydowaliśmy się na wielkoformatową grę. Podzieliśmy się na dwie grupy, a każda z nich otrzymała wiodący temat-epokę, w ramach których miała stworzyć poszczególne wątki i motywy będące… elementami w grze planszowej! Aby wymyśleć zasady, potrzeba było i wyobraźni i strategii, ale tych nie zabrakło uczestniczkom i uczestnikom warsztatów. Jak już opracowaliśmy wszystkie zasady, pozostało nam… zagrać w tę jedyną i niepowtarzalną – „epokową” – grę!
Zajęcia dla Grupy B (od średniowiecza do renesansu):
14.10 – Świat Jerzego Nowosielskiego
Młodzieżowy Dom Kultury im. Andrzeja Bursy zorganizował konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży w 100. rocznicę urodzin Jerzego Nowosielskiego – „Świat Jerzego Nowosielskiego”. Przewodniczącym jury konkursu był prof. Witold Stelmachniewicz, dziekan Wydziału Malarstwa ASP. Wykorzystaliśmy tę wyjątkową okazję i okoliczność, aby zapoznać kursantów i kursantki z twórczością Nowosielskiego i zachęcić ich do pracy artystycznej, zainspirowanej warsztatem malarza.
W ramach zajęć powstały wspaniałe prace artystyczne, które zostały zgłoszone na konkurs. Część z nich zdobyła nagrody, a inne wyróżnienia w postaci ekspozycji na wystawie pokonkursowej.
18.11 – Strach wykuty w kamieniu
Czego się bali ludzie w średniowieczu? A czego boimy się dzisiaj? Podczas zajęć zastanawialiśmy się z czego się biorą emocje i w jaki sposób są reprezentowane w kulturze. Obejrzeliśmy i analizowaliśmy świątynie i rzeźby wczesnego średniowiecza oraz początki sztuki romańskiej. Przyjrzeliśmy się rzeźbionym potworom i… rzeźbiliśmy własne.
02.12 – W stronę słońca
Wielka rewolucja w architekturze za sprawą Opata Sugera odbiła się szerokim echem w całej Europie. W ramach zajęć przyjrzeliśmy się założeniom tego geniusza, poznaliśmy charakterystykę pierwszych katedr gotyckich i zastanawialiśmy się – opierając się na współczesnych przykładach – jaki wpływ ma na nas dzieło sztuki. Swoje impresje i emocje uczestniczki i uczestnicy przenieśli na własne prace artystyczne – podczas malowania wielkoformatowych obrazów próbowali uchwycić ciepłe i zimne barwy, uwypuklając kontrast pomiędzy nimi. Powstały niesamowite i wielowymiarowe obrazy światła i słońca.
16.12 – Kazania, które odmieniły sztukę i sprowadziły malarstwo na ziemię
Na zajęciach analizowaliśmy przełomowy moment w malarstwie i nowe postrzeganie sztuki. Punktem odniesienia było malarstwo Giotta oraz myśl św. Franciszka, który chciał odmienić kościół, a zamiast tego zmienił spojrzenie na sztukę. Część teoretyczna stanowiła impuls do pracy nad malowaniem pejzaży z wyobraźni. Uczestniczki i uczestnicy za pomocą akwareli przenosili na kartki swój zachwyt nad naturą.
20.01 – W krainie fantazji
Na kolejnych zajęciach uczestniczkom i uczestnikom także nie mogło zabrakło wyobraźni. To ona stanowiła podstawę naszego spotkania. Jak ważne są marzenia? Co może być naszą inspiracją? W ramach warsztatów przenieśliśmy się do świata fantazji. Inspirując się rolą baśni w średniowieczu, analizowaliśmy znaczenie symboli, a za przykład posłużył nam jednorożec, którego występowanie śledziliśmy w różnych dziedzinach: sztuce, religii i magii. Obejrzeliśmy również obrazy współczesnych artystów, które dały pretekst do zastanowienia się nad znaczeniem interpretacji. Następnie zabraliśmy się do poszukiwań inspiracji we własnej historii i prywatnej narracji. Na ich bazie powstały wspaniałe komiksy o istotach fantastycznych i nie tylko!
03.02 – Witraże – światło, materia i forma
Czy witraż to po prostu okno czy technika malarska? Jaką rolę pełni w nim światło? Witraże gotyckie posłużyły nam za przykład do rozmowy i działań wokół dekoracji, designu i projektowania wnętrz. Analizowaliśmy ich wygląd i znaczenie zarówno w średniowieczu, jak i w czasach dzisiejszych – w sztuce współczesnej i użytkowej. Podjęliśmy próbę zaprojektowania własnych witraży, ale tym razem nie zabrakło też zadania domowego – spaceru po mieście w poszukiwaniu najpiękniejszych z nich!
09.03 – Tajemnice labiryntu
Labirynt stanowił dla nas symbol – wyjście z niego to symboliczne wyjście z „ciemnych” czasów. Aby to się jednak stało, trzeba pokonać liczne pułapki i rozwiązać zagadki z epoki. Za ich tworzenie wzięły się dwie grupy, zaznajomione z poszczególnymi pojęciami z historii sztuki z wcześniejszych zajęć. Wspólne tworzenie wielkoformatowej gry było nie tylko kreatywną pracą plastyczną, ale także świetną okazją do powtórzenia wszystkich wcześniejszych zagadnień!
23.03 – Mistrzowie niderlandzcy
Rozwój sztuki w Niderlandach nie wziął się znikąd. Podobnie jak na wcześniejsze przemiany czy ważne etapy w historii sztuki, wpływ na nie miały uwarunkowania gospodarcze, polityczne i kulturalne. Wraz z rosnącym bogactwem zrodził się mecenat, a w ślad za nim pojawiły się zmiany w malarstwie. Wraz z uczestniczkami i uczestnikami rozmawialiśmy o tym, co zachwyca nas w tym malarstwie. Wśród słynnych obrazów znajdował się i portret, i pejzaż, i malarstwo rodzajowe. Analizowaliśmy ich piękno, ale także innowacje, inspirując się przede wszystkim zmianami w perspektywie. Kursantki i kursanci pomieszczenia, tworząc ich wielowymiarową perspektywę, w których umieszczali swoje postaci. Pracowaliśmy tworząc małe obrazy na drewnianych deseczkach, skupiając się na szczegółach, detalach, dokładnej perspektywie i przedmiotach.
13.04 – Potęga wyobraźni Hieronima
Nawiązując do poprzednich zajęć i rozważań o pięknie, poszukiwaliśmy kolejnych doznań i przyjrzeliśmy się artyście wyjątkowemu. Malarstwo Hieronima Boscha określa się jako odrażające, dziwaczne, śmieszne, przerażające… Był geniuszem czy szaleńcem? Szczegółowo omówiliśmy jego najsłynniejszy obraz „Ogród rozkoszy ziemskich”, zastanawiając się, skąd można czerpać inspirację do pracy artystycznej. Następnie uczestniczki i uczestnicy sami stworzyli swój ogród, czerpiąc inspirację z imponującego tryptyku.
27.04 – Kolorowe witraże i praca przedwystawowa
Jako że zbliżaliśmy się do końca kursu, a część prac z poprzednich zajęć nie została jeszcze dokończona – zajęcia podzieliliśmy na dwie części. Podczas pierwszej z nich dokończyliśmy nasze witraże. Na wcześniejszym spotkaniu projektowaliśmy je, a tym razem nadaliśmy im kolorowego blasku i wyrazu, malując dotychczasowe prace. Druga część zajęć to indywidualna praca nad dotychczasowymi dziełami. Uczestniczki i uczestnicy wybierali te, które angażowały ich najbardziej, kończyli je i dopracowywali w szczegółach, tak aby przygotować je na wystawę powarsztatową.
18.05 – Uwaga, człowiek!
W ramach zajęć przenieśliśmy się do początków renesansu, by zrozumieć na czym polegało odrodzenie. Porozmawialiśmy o jego tle historycznym, psychologicznym, socjologicznym i geograficznym. Zastanawialiśmy się, kim jest człowiek renesansu i analizowaliśmy postać Leonarda da Vinciego. Studiowaliśmy jego najsłynniejszy obraz – Monę Lisę, aby w rezultacie skupić się na własnej interpretacji tej postaci, także artystycznej poprzez malowanie współczesnej jej wizji.
01.06 – Najbardziej znany obraz na świecie
W ramach ostatnich zajęć kończyliśmy nasze współczesne reprodukcje najsłynniejszego obrazu na świecie – Mony Lisy. Dzieła Leonarda da Vinci stanowiły dla nas pretekst do refleksji nad człowiekiem w sztuce. Obserwowaliśmy też jego obecność w dziełach dostępnych na Akademii. Po zwiedzaniu korytarzy i pracowni ruszyliśmy przed sam budynek, aby podjąć się ostatniego zadania i narysować go z zewnątrz.
Ostatnie spotkanie przypadło na Dzień Dziecka. Z tej okazji wszystkie osoby uczestniczące w warsztatach Młodej Akademii otrzymały od nas prezenty – specjalnie dla nich przygotowane magnesiki-ramki oraz książki. Poza wszystkim chcieliśmy im dać – zarówno tego dnia, jak i przez cały rok – to co mamy w sobie najlepszego: zapał do twórczej pracy, chęć kreatywnych działań, wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne oraz wsparcie w osiąganiu artystycznego spełnienia.